Helft van jonge vaders zorgt één dag per week voor de kinderen

Nieuw onderzoek Emancipatiemonitor

Een dag per week op de kinderen passen wordt voor jonge vaders steeds gewoner. Van de verse vaders heeft inmiddels de helft een dag per week waarop hij voor de baby zorgt. Dat betekent overigens niet dat vaders korter gaan werken. Het percentage mannen dat ouderschapsverlof opneemt is in de afgelopen tien jaar weliswaar verdubbeld, maar is met 11 procent nog altijd erg laag. De meeste mannen maken geen tijd vrij voor oppastaken door korter te gaan werken, maar door hun werk flexibeler in te delen, bijvoorbeeld door thuis te werken.

Stereotiepe denkbeelden

Vaders achter de kinderwagen moeten geen kapsones krijgen

Het ouderschapsverlof moet beter worden verdeeld over vaders en moeders, zo werd eerder op deze pagina betoogd. Wat vindt de man?

Duidelijk is dat de emancipatiewinst vooral van jongeren komt. Moeders gaan inmiddels na de geboorte van een kind minder vaak korter werken dan vroeger. De helft van de vaders zorgt volgens de onderzoekers op ‘enig moment van de week’ voor het kind terwijl de moeder werkt. Een op de drie vaders doet dat dan de hele dag, 10 procent een halve dag, en een even grote groep heeft zelfs meer dan één zorgdag per week. Sommigen zorgen voor het kind als de moeder ’s avonds of ’s nachts werkt. Anderen, bijvoorbeeld ambtenaren, hebben een werkweek van vier keer negen uur, of kunnen thuiswerken. Het is voor het eerst dat de Emancipatiemonitor aandacht besteedt aan de oppasdagen van vaders.

Ondanks deze vooruitgang zijn de stereotiepe denkbeelden over man-vrouwrollen nog lang niet verdwenen. De helft van de Nederlanders is voor een gelijke taakverdeling, maar ruim een op de zes Nederlanders vindt dat de vrouw thuis hoort te blijven als de kinderen nog niet naar school gaan.

Dat blijkt ook uit de keuzen die mannen en vrouwen in de praktijk maken, zegt SCP-onderzoekster Wil Portegijs. ‘De generatie van moeders van nu is hoger opgeleid dan de vaders, maar toch nemen vooral de moeders ouderschapsverlof op. Zij hebben bijna allemaal minimaal één mamadag per week. In economisch opzicht is dat niet zo handig.’

Vrouwen werken vaker in een grote baan

Het krijgen van kinderen heeft een steeds kleiner effect op het aantal uren dat de moeder werkt. ‘Vrouwelijke dertigers werken nu gemiddeld een halve dag per week meer dan eerdere generaties van die leeftijd’, zegt Portegijs van het SCP. ‘Vooral daardoor zijn vrouwen sinds 2005 gemiddeld ruim een uur meer gaan werken. Nederland blijft kampioen deeltijdbanen, maar die banen worden wel steeds groter.’

Er zijn genoeg moeders van jonge kinderen die nog meer uren zouden willen werken, mits ze dat flexibel zouden kunnen doen. Daarbij gaat het niet alleen om andere begin- en eindtijden, maar ook om thuis kunnen werken, al dan niet omdat het kind ziek is.

Vrouwen kunnen last hebben van wat de ‘deeltijdklem’ wordt genoemd, zegt Tanja Traag van het CBS. Het gezin van de anderhalfverdieners is in Nederland immers omarmd als ideale manier om zorg en arbeid te combineren.

Van alle vrouwen werkt 73 procent minder dan 35 uur

Maar ook als de kinderen eenmaal de deur uit zijn gaan vrouwen niet extra uren werken, ze houden het bij deeltijd. Van alle vrouwen werkt 73 procent minder dan 35 uur, onder mannen is dat 21 procent. Bij die laatsten is dat vaak een keuze in aanloop naar het pensioen, of omdat ze geen grotere baan kunnen krijgen.

Nauwelijks economisch zelfstandig

Het aandeel vrouwen dat economisch zelfstandig is, stijgt langzaam. Zo’n 54 procent zou zichzelf nu kunnen bedruipen als het partnerinkomen wegvalt. In 2005 was dat nog 46 procent. Deze vrouwen verdienen minimaal het bijstandsminimum van een alleenstaande: 920 euro netto per maand. Van de mannen is 74 procent economisch zelfstandig. Een echtscheiding pakt voor veel vrouwen financieel slecht uit. Na een scheiding (vier op de tien huwelijken strandt) gaat een vrouw er gemiddeld 25 procent in inkomen op achteruit. Een man wiens huwelijk op de klippen loopt, levert gemiddeld slechts 0,2 procent inkomen in en kan dus zorgeloos verder leven.

Ruben de Ruiter (31), vader van Toon (2)

‘Ik heb een hekel aan de term papadag. Als de moeder voor het kind zorgt, praat men ook niet van een mamadag.

‘Ik ben piloot en ik werkte fulltime, maar toen wij Toon kregen besloten wij dat dat 80 procent zou worden. We vonden het allebei belangrijk dat ik hem veel zou zien. Financieel was dat niet handig: ik verdien meer dan mijn vriendin. Zo bestaat er een financiële prikkel om de vrouw thuis te laten zitten.

‘Ik raad het alle vaders aan. Ik werk zelden thuis, dus ik kan me dan compleet overgeven en mijn kop helemaal leeg maken.’

Henry Groen (41), vader van Steffan (5) en Thijs (8)

‘Ik heb elke vrijdag verschrikkelijk veel lol met die mannen. Heerlijk, een dagje alleen met de kinderen. Mijn vrouw zou het ook niet anders willen: ze noemt het de ‘laat-maar-waaien-dag’.

‘Zij ging drie dagen werken toen de oudste geboren werd. We overlegden met de opa’s en oma’s en die konden ook wel een dagje helpen. Ik heb toen besloten om elke vrijdag op me te nemen.

‘Toen de jongste werd geboren, was ik bezig met een eigen autoschadebedrijf op te zetten. Nog steeds is vrijdag mijn dag met de kinderen, maar als het kan ben ik zaterdag wel op de zaak.’

Chris Klunder (31), vader van Miles (7 maanden)

‘Ik heb twee thuiswerkdagen, dan zit ik bij mijn ouders en in feite letten zij op Miles. Anderhalve dag per week is hij daarnaast bij een gastouder. We doen het zo omdat mijn vrouw in de zorg werkt en zeer onregelmatige diensten heeft.

‘Ik werk thuis voor Rijkswaterstaat achter de computer, maar het geeft tijd om hem in bad te doen of een flesje klaar te maken.

‘We kunnen het ook aan mijn ouders overlaten, maar zo bouw ik een goede band met hem op. Ik zie hem vier dagen per week. Hij geniet en ik vind het ook prachtig.’